Prawidłowe zakładanie nachrapnika: sprzęt jeździecki to nie tylko coś, co pozwala cieszyć się urokami jazdy konnej. Bogactwo rynku i konieczność odpowiedniego dopasowania elementów, aby pasowały nie tylko do jeźdźca, ale przede wszystkim do konia, to bardzo szerokie zagadnienie. Każdy element plutonu wymaga indywidualnego podejścia, tak aby nie sprawiał dyskomfortu koniowi i pozwalał cieszyć się współpracą obu stronom.

Jednym z elementów wyposażenia jeździeckiego, który wywołał wiele kontrowersji, jest pasek na nos. Prawidłowe mocowanie paska na nos jest kontrolowane podczas zawodów, a niedawno stanowisko w tej sprawie zajęło ISES-International Equestrian Society.

Niezbyt ciasno

Pozycjonowanie ISES można podsumować jednym zdaniem: grzbiet nosa nie powinien być zbyt ciasny. W przeciwnym razie koń spotka nieprzyjemne konsekwencje:

• stres i ból,
• ograniczenia dotyczące połykania, żucia i lizania,
• zbyt duży nacisk na inne, z wyjątkiem nosa, wrażliwej części głowy konia,
• maskują objawy zachowań lękowych i obronnych, które wskazują na nieprawidłowości podczas treningu,
• ma niesprawiedliwą przewagę nad jeźdźcami stosującymi metody przyjazne zwierzętom.

ISES apeluje o ścisłą kontrolę mocowania pasków nosowych, precyzyjne regulacje w tym zakresie i zachęca do dalszych badań nad tym, jak lepiej dopasować ten element wyposażenia jeździeckiego i jak ograniczenie ruchu żuchwy wpływa na dobrostan zwierząt.

Rodzaje nachrapników

• Hanowerskie paski na nos znajdują się na kości nosowej, 4 palce nad nozdrzami. WAŻNA UWAGA: Mocuje się nad wiertłem. Wadą jest zazwyczaj zbyt niskie położenie czułego końca dolnej kości nosowej. Ponadto, będąc dość staromodnym elementem wyposażenia jeździeckiego, zwykle nie pasuje do wąskiej głowy współczesnych koni sportowych, z zamknięciem opadającym bezpośrednio na pysk konia. Każdy ruch powoduje wtedy ból, którego koń stara się jak najbardziej unikać. Zdaniem wielu ekspertów miejsce hanowerskiego mostka nosowego znajduje się w Muzeum Sprzętu Jeździeckiego.
• Meksykański pasek na nos został stworzony, aby przesunąć punkt nacisku wyżej i uniknąć nacisku na drogi oddechowe. WSKAZÓWKA: Używaj tylko modeli z paskami naramiennymi połączonymi kółkami jezdnymi. Ponieważ szlufki opadają na kości policzkowe, meksykańskie paski na nos nigdy nie są zbyt ciasne.
• Brytyjskie paski na nos są uważane za najmniej inwazyjne. Powinien być zamocowany nad wiertłem. Jeśli jest zawiązany zbyt nisko, będzie ciągnął wodze za policzki, które będą boleśnie ściśnięte między grzbietem nosa a pierścieniem zgryzowym. Sam grzbiet nosa nie może uciskać kości policzkowych ani ściągać grzbietu brwi. Sprzączka zapięcia powinna wypaść, aby nie uciskać wrażliwych punktów ust. Dobrym rozwiązaniem jest więc wersja szwedzka z dodatkowymi uszczelkami. W szwedzkich paskach na nos zapięcie znajduje się dokładnie na środku szczęki, ale jednocześnie działa zbyt ciasno i trzeba zachować szczególną ostrożność.
• Mostek łączony to mostek angielski z dodatkowym paskiem: ukośnym. Uważa się, że cięcie znacząco poprawia położenie wędzidła w pysku konia. Jednocześnie przy prawidłowym zamontowaniu wędzidła i uzdy może być zbędne.

Który nachrapnik jest najlepszy dla konia?

ISES bada wpływ sprzętu jeździeckiego na dobrostan koni. Przetestował również paski na nos. Okazało się, że najbardziej przyjazne były nosy brytyjskie, zwane też polskimi. Odkrycia zostały zaprezentowane na konferencji w Kanadzie. Naukowcy zbadali paski nosowe z Wielkiej Brytanii, Stanów Zjednoczonych i Hanoweru. Używając odpowiedniej klamry, takiej, w której można było włożyć dwa palce między pasek a nos, zmierzyli nacisk wywierany na kość nosową.

Osiem koni przetestowano w stępie i kłusie, ponownie bez nosków dla porównania. Kombinowane paski na nos wypadły najgorzej w teście. Zwiększony nacisk w modelach Hanover i Tilt może być spowodowany ruchem szczęki. Co ciekawe, zbadano również wpływ pasków na nos na kontakt. Wbrew powszechnemu przekonaniu użycie paska na nos nie wpłynęło na uczucie kontaktu jeźdźca z pyskiem konia przez wodze.

Za ciasny nachrapnik – co jest nie tak?

Co dzieje się z koniem, który ma za ciasny pasek na nos? Badania wykazały, że konie z odpowiednio zabezpieczoną opaską na nos mają o 68% mniej urazów pyska niż konie ze zbyt ciasną opaską na nos (Źródło: Uldahl i Clayton, 2019). W międzynarodowych zawodach jeździeckich (głównie w ujeżdżeniu) tylko 7% pasków na nos jest odpowiednio zabezpieczonych, a aż w 44% przypadków paski na nos są zbyt ciasne, aby sprawdzić dwa palce (Źródło: Doherty et al. 2016) ). U koni ze zbyt ciasną taśmą nosową stwierdzono spadek jakości chodu oraz wzrost częstości akcji serca i temperatury oczu.

W związku z kontrowersjami wokół prawidłowego stosowania pasków na nos w sportach jeździeckich Federacja Fińska jako pierwsza rozważyła zmianę przepisów krajowych: stosowanie pasków na nos w zawodach ujeżdżeniowych jest dobrowolne, a nie obowiązkowe.